Thị trường vật liệu xây dựng (VLXD) bất ổn, biến động lớn đã gây tác động mạnh tới hoạt động sản xuất, kinh doanh của nhà thầu và các đại lý.
I. Thị trường vật liệu xây dựng hiện nay
1. Chờ tín hiệu tích cực
Mùa thấp điểm
Trong những tháng đầu năm, xăng, dầu tăng liên tục đã tác động đến giá cước vận chuyển, cùng với việc tồn kho lớn đã ảnh hưởng tới lợi nhuận của các nhà sản xuất VLXD. Các DN như thép buộc phải giảm giá để giảm hàng tồn kho và đảm bảo duy trì sản xuất, kinh doanh.
Khảo sát tại nhiều đại lý cung cấp VLXD trên địa bàn TP Hà Nội cho thấy, đa phần tình hình kinh doanh hiện tại đều được nhận định chung là rất chậm. Bên cạnh việc biến động về giá cả, còn một lý do khác là kiêng kỵ xây dựng vào "tháng Ngâu" - khi vào thời điểm này trong năm thời tiết xấu, nắng nóng và mưa to kéo dài.
Anh Nguyễn Quang Huy, chủ một đại lý VLXD nằm trên đường Láng (quận Đống Đa) cho biết, các dự án xây mới càng ngày càng ít đi, giá xăng, dầu tuy đã giảm nhưng mức cước vận chuyển vẫn cao. Bên cạnh đó, thời tiết xấu và đang "tháng Ngâu" nên tình hình kinh doanh không mấy khả quan. "Hiện nay, chúng tôi chỉ có lợi nhuận từ các công trình của người dân" - anh Huy chia sẻ.
Khi VLXD cơ bản vẫn gặp nhiều khó khăn trong tiêu thụ đã kéo theo ngành cung cấp các sản phẩm hoàn thiện kém khởi sắc theo.
Nhà thầu mong sớm gỡ khó
Đại diện một số DN ngành xây dựng cho biết, cùng với xi măng, giá cả các loạt vật liệu khác như cát, đá xây dựng, gạch không nung… đều tăng 20 - 30% so với thời điểm này năm 2021; giá nhân công rất cao khác với chỉ số giá công bố... Riêng với thép, mặc dù giá đã giảm rất mạnh nhưng thực tế cũng vẫn còn cao.
Do giá VLXD không có dấu hiệu giảm, nhiều công trình, dự án xây dựng nếu ký kết hợp đồng với đơn giá cố định hoặc trọn gói từ trước đến nay đã bắt đầu phát sinh lỗ, bất chấp rủi ro đã tính toán tới. Nhiều nhà thầu không dám nhận các công trình vốn đầu tư công do hệ thống định mức đơn giá không cập nhật được thị trường.
Cá biệt, có nhiều DN sẵn sàng bỏ dở dự án hoặc chỉ duy trì thi công cầm chừng, không đáp ứng nhu cầu thực hiện hợp đồng. Đơn cử, mới đây, Công ty CP Xây dựng và Thương mại Tiến Dũng (xã Liên Hà, huyện Đông Anh) đã bị BHXH Kiên Giang thông báo chấm dứt hợp đồng Gói thầu số 8 thuộc Dự án trụ sở BHXH thị xã Hà Tiên. Nguyên nhân được cho là thi công chậm tiến độ, dừng thi công, bỏ dở công trình.
Để khơi thông những bế tắc trong thi công dự án, hoàn vốn nhanh cho các nhà thầu, cải thiện sức mua trên thị trường VLXD, Đại tá Khương Tất Thắng - Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty xây dựng Trường Sơn kiến nghị, cần nhanh chóng triển khai điều chỉnh bù giá, trượt giá đối với các loại hợp đồng xây dựng phù hợp với tình hình thực tế thị trường.
2. Biến động trái chiều
Hiện đang là lúc cao điểm các DN xây dựng thực hiện triển khai các công trình, nhưng giá vật liệu xây dựng (VLXD) đang liên tục biến động theo chiều hướng tăng, nhất là xi măng. Điều này khiến chi phí đầu vào tăng cao, ảnh hưởng không nhỏ tới các DN, nhà thầu xây dựng, đơn vị thi công và tiến độ các công trình, dự án…
Đánh giá của Hiệp hội Xi măng Việt Nam cho thấy, xi măng tăng giá thời gian qua do nhiều nguyên nhân, trong đó có giá nguyên vật liệu đầu vào tăng cao, đặc biệt là than, đã làm tăng giá thành sản xuất xi măng. Trong tháng 5/2022, hầu hết các DN đều điều chỉnh tăng giá bán, mức tăng dao động từ 60.000-80.000 đồng/tấn.
Trong khi nhiều mặt hàng VLXD có xu hướng tăng giá, thì thép lại đảo chiều giảm sâu. Trong nửa đầu tháng 6/2022, các nhà sản xuất đồng loạt điều chỉnh giảm giá thép xây dựng. Đây là lần giảm thứ 5 liên tiếp của giá thép trong nước trong hơn 3 tuần qua. Theo đó, giá thép trong nước tiếp tục giảm thêm 300.000-310.000 đồng/tấn xuống còn 16,92-17,42 triệu đồng/tấn.
Thị trường các sản phẩm hạ nguồn HRC như ống thép, tôn mạ đang trì trệ, dẫn đến mức tiêu thụ nguyên liệu thép cuộn cán nóng thấp hơn so với cùng kỳ và tháng 4/2022. Có thể thấy, biến động giá cả của thị trường VLXD thời gian qua, nhất là sự tăng giá các mặt hàng khiến nhiều chủ thầu xây dựng lao đao, nhiều công trình lo vỡ tiến độ, thua lỗ.
3. Thị trường bị chững lại
Giá cả tăng cao, các dự án hạ tầng lớn gặp khó, chậm tiến độ, thời tiết đang bước vào mùa mưa cùng với đó là các công trình, dự án mới khởi công ít, thị trường vật liệu xây dựng (VLXD) đang có dấu hiệu chững lại. Theo các doanh nghiệp (DN) chuyên sản xuất, kinh doanh một số mặt hàng VLXD trên địa bàn tỉnh, đây là giai đoạn sức mua của thị trường giảm sút, hàng tồn kho tăng lên.
Hàng tồn kho tăng
Là DN chuyên sản xuất gạch lát sân nền với quy mô nhà xưởng hơn 5 ngàn m2 và năng lực cung ứng 10 ngàn viên gạch mỗi ngày, Công ty TNHH Lộc Gấm Phát (TP.Biên Hòa) đang cung cấp gạch cho nhiều công trình, dự án lớn trên địa bàn Đồng Nai và vùng lân cận. Bà Đỗ Thị Hồng Nhung, chủ DN cho biết, năm nay kinh doanh không thật sự thuận lợi. Hàng tồn kho có những thời điểm tăng mạnh so với thời gian trước.
Theo bà Nhung, nguồn nguyên liệu đầu vào tăng cao và ngày càng khan hiếm, chi phí từ xăng dầu đến cát, đá, xi măng chuyên dụng cho sản xuất tăng giá, gây khó khăn cho các DN. Bên cạnh đó, so với trước thời điểm dịch bệnh, nhu cầu về VLXD cũng bị chững lại. Nguyên do là các công trình xây dựng lớn, khởi công mới ít hơn, phần nhiều là các công trình chuyển tiếp. Thời điểm này các năm trước dịch bệnh Covid-19 bùng phát, gạch sản xuất ra tới đâu tiêu thụ tới đó, nhưng hiện vẫn có hàng tồn kho.
Tiêu thụ hàng hóa khó khăn hơn trong thời gian này cũng là vấn đề chung của các DN chuyên mua bán sắt, thép, gạch, đá.
Theo các DN, giá thép tuy đã giảm nhưng vẫn ở mức cao, các mặt hàng khác như: xi măng, gạch, cát sỏi cũng tương tự nên cả chủ đầu tư công trình lẫn nhà thầu và nhà cung ứng vật liệu đều gặp khó.
Lo thép Trung Quốc làm mưa làm gió
Vấn đề lo ngại của các doanh nghiệp VLXD lúc này là thép Trung Quốc đang ồ ạt tràn vào, sau khi giá đồng nhân dân tệ giảm mạnh khiến giá nhập khẩu giảm theo. Đại diện Ban Chấp hành VSA, cho rằng, việc thép Trung Quốc tràn vào Việt Nam có thể khiến người tiêu dùng được lợi nhưng các doanh nghiệp sẽ rất khó cạnh tranh.
Ông Đỗ Duy Thái, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam, cho biết thép Trung Quốc thực chất đã tràn vào Việt Nam lâu nay, bằng cách “núp bóng” thép hợp kim có chứa chất Bo (Boron). Đây thực chất là gian lận thương mại trắng trợn mà các cơ quan quản lý chưa có hình thức ngăn chặn triệt để, gây không ít khó khăn cho các doanh nghiệp trong nước.
“Thép Trung Quốc chỉ cần ghi có hợp kim Bo nhưng với hàm lượng rất nhỏ (chỉ chứa 0,008%) sẽ được miễn thuế 15%. Thép này nhập về luôn bán thấp hơn giá thép trong nước 1 triệu đồng một tấn khiến doanh nghiệp trong nước sản xuất ra nhiều nhưng không tiêu thụ hết, làm dư thừa ở mức cao”, ông Thái nêu.
Tổng giám đốc một doanh nghiệp thép cho biết, do dòng thép có hợp kim Bo chủ yếu là thép tấm dùng trong công nghiệp, các doanh nghiệp trong nước chưa sản xuất được nên theo quy định có thuế suất 0% khi nhập khẩu. Các nhà nhập khẩu lợi dụng quy định này để đưa thép Trung Quốc tràn vào Việt Nam mà nhà nước chưa có chế tài xử lý.
Theo ông Thái, chỉ cần Chính phủ áp dụng chế tài phân loại thép nào cần có hợp kim. Ví dụ thép trong chế tạo máy bay, đóng tàu nên có, còn thép xây dựng thông thường thì không cần có để Trung Quốc không còn cạnh tranh, phá giá làm khó khăn cho doanh nghiệp trong nước.
Kỳ vọng khởi sắc vào cuối năm
Đối với DN ngành xây dựng dân dụng, giá vật liệu tăng vọt làm chi phí xây dựng tăng mạnh sẽ giảm lợi nhuận. Đặc biệt, với các công trình của công ty đã làm hợp đồng với chủ đầu tư theo dạng khoán trọn gói thì khi giá thép, xi măng, cát, đá tăng, phía nhà thầu phải chịu. Mặt khác, lượng khách hàng dù đã có kế hoạch xây nhà nhưng khi giá tăng cao sẽ xem xét hoãn kế hoạch. Một số khác thì điều chỉnh lại quy mô của mình.
Theo Giám đốc Công ty TNHH VLXD và trang trí nội thất Tiến Dũng PHẠM VĂN SĨ, có hai thời điểm mà nhu cầu VLXD tăng là sau Tết và những tháng cuối năm, khi đó các dự án đồng loạt tăng tốc. Hiện là thời gian thấp điểm nhưng sau 1-2 tháng nữa thị trường sẽ có khởi sắc. “Càng gần về cuối năm, tâm lý đẩy nhanh thi công nhà ở để kịp đưa vào sử dụng đầu năm mới và các dự án tăng tốc để hoàn thành kế hoạch sẽ giúp cho việc kinh doanh các mặt hàng VLXD tốt hơn hiện tại” - ông Sĩ khẳng định.
4. Giảm bớt nguồn cung có ảnh hưởng đến nguồn công việc ngành xây dựng?
Ngành xây dựng vẫn không tránh khỏi những lo ngại về việc giảm bớt nguồn cung trong bất động sản nhà ở sẽ tác động đến nguồn công việc trong lĩnh vực xây dựng dân dụng. Theo dự báo của CBRE, nguồn cung nhà ở không tăng nhiều, thậm chí còn có xu hướng giảm trong tương lai do quỹ đất tại các vị trí đắc địa bị thu hẹp.
Tuy nhiên, đánh giá của chuyên gia MBS cho rằng, đa phần các doanh nghiệp này không chỉ đơn thuần tập trung vào một lĩnh vực nhất định, mà còn tìm kiếm cơ hội trong các lĩnh vực khác như xây dựng khu công nghiệp, cơ sở hạ tầng, hay khu văn phòng, nghỉ dưỡng… Vì vậy, mặc dù triển vọng về xây dựng nhà ở dân dụng giảm, nhưng các doanh nghiệp xây dựng vẫn có thể bù đắp được rủi ro từ việc tham gia vào các dự án khác.
Ngoài những yếu tố về trình độ quản lý, đội ngũ thi công, tiến độ của các công trình xây dựng phụ thuộc khá nhiều vào quy trình giải phóng mặt bằng, điều kiện thời tiết và sự có sẵn của nguyên nhiên vật liệu. Việc đình trệ thi công công trình có thể gây ảnh hưởng đến giá trị thi công, làm tăng mức vốn đầu tư thực tế so với dự toán.
II. Những ảnh hưởng tới thị trường bất động sản
Sự tăng giá mạnh của các mặt hàng VLXD trong thời gian gần đây đã làm ảnh hưởng đến các nhà thầu, khiến nhiều dự án xây dựng bị chậm tiến độ, tác động không nhỏ đến thị trường bất động sản.
1. Rất khó để giá BĐS giảm khi giá vật liệu xây dựng tăng
Nhìn vào thực tế, từ đầu năm đến nay, giá bất động sản ở nhiều tỉnh, thành, đặc biệt là TP.HCM tiếp tục tăng cao. Khảo sát của batdongsan.com.vn cho biết, từ đầu năm 2022 đến nay, giá BĐS tăng liên tục. Giá sơ cấp đất nền dự án ngoại thành TP.HCM thấp nhất là 48 triệu đồng/m2, cao nhất là khoảng 100 triệu đồng/m2.
Thời điểm tháng 1/2022, giá căn hộ ở Hà Nội và TP.HCM tăng từ 1,8-4,4% so với trước đó khoảng ba tháng. Dự báo giá còn tiếp tục tăng từ nay đến cuối năm.
Còn thống kê của Savills Việt Nam cho thấy, giá căn hộ trung cấp ở TP.HCM gần 60 triệu đồng/m2, tăng khoảng 27% so với cùng kỳ năm 2021. Đáng chú ý, có một số dự án tăng giá bán thêm 11% chỉ trong khoảng ba tháng trở lại đây.
Giám đốc cấp cao CBRE Việt Nam, bà Dương Thuỳ Dung, cho hay, các chi phí đầu vào như giá vật liệu xây dựng tăng; chi phí hạ tầng, pháp lý… dự án đều tăng thì rất khó để giá BĐS giảm.
Giá sắt thép tăng khoảng hơn 40% tính từ thời điểm giữa năm 2021. Trong chi phí xây dựng 1 m2 căn hộ thì vật liệu xây dựng (VLXD) chiếm khoảng 60%, nên giá VLXD tăng bao nhiêu thì giá thành căn hộ cũng sẽ tăng tương ứng.
2. Nhà thầu có phải tự chịu cơn bão giá?
Về vấn đề hệ luỵ khó lường của thị trường BĐS nhìn từ góc độ giá vật liệu xây dựng tăng “nóng”, ông Đinh Hoài Nam, Chuyên viên Phát triển dự án Nhà Cho Thuê phân tích: Hệ quả đầu tiên có thể thấy ngay là rất nhiều các nhà thầu thi công công trình lớn như cao tốc, chung cư,… đều đang ngày tiến gần vào ngõ cụt và chưa tìm được lối ra. Dừng thì không được mà tiếp tục làm thì nguy cơ phá sản cũng rất cao.
Thứ hai, không riêng gì nhà thầu, các chủ đầu tư cũng đang phải vật lộn với nỗi lo tăng giá này. Cuộc chơi giờ sẽ là để nhà thầu phải tự chịu cơn bão giá hay đẩy một phần gánh nặng sang người mua bằng cách định hình đơn giá mới?
Không ít dự án sẽ chấp nhận ngưng hoặc dời kế hoạch khởi công khi thị trường định hình được mặt bằng giá nguyên vật liệu mới. Hệ luỵ dẫn đến là lực lượng lao động, các kỹ sư, công nhân vừa chưa kịp vui mừng sau thời gian nghỉ dịch giờ lại phải mất việc, hoặc thu nhập không theo kịp cơn bão giá này.
Đồng thời, với những người xây nhà ở, giá thi công tăng có thể sẽ ảnh hưởng đến kế hoạch tài chính của họ trong việc xây nhà, trong khi bản thân thu nhập của họ chưa bắt kịp. Điều này dễ làm giảm quyết tâm của họ trong việc xây nhà. Với các nhà đầu tư theo mô hình "Xây Nhà - Bán", nhà chưa kí hợp đồng thi công với thầu chắc chắn phải tăng giá bán ra để bù đắp chi phí thầu tăng giá thi công.
Mặt khác, nhà dù đã ký hợp đồng thi công nhưng cũng sẽ tăng giá bán ra để kiếm thêm lợi nhuận từ cơ hội "trên trời rơi xuống đất" này, dù có thể họ chưa chắc đã chấp nhận hỗ trợ giá thi công cho nhà thầu do giá nguyên vật liệu tăng.
Việc các chủ nhà xây ở và các nhà đầu tư xây nhà bán chùn chân trong các kế hoạch xây dựng của mình cũng sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến bộ mặt đô thị, BĐS sẽ chỉ toàn là đất để không cỏ mọc hoang hoá hoặc nhà xây dựng lụp xụp tạm bợ.
Hệ luỵ của vấn đề này là trong 2022 nguồn cung nhà xây sẵn sẽ giảm, cộng với lạm phát thì giá nhà liền thổ tại các khu vực dân cư ổn định sẽ tăng khó dưới 20%, nhu cầu mua đất bỏ không sẽ cao hơn nhu cầu mua nhà xây sẵn.
III. Giải pháp
Trước tình hình giá cả nhiên liệu, vật liệu xây dựng chủ yếu đang có nhiều biến động, xu thế biến động tăng, khó dự báo ảnh hưởng tiêu cực đến các hoạt động đầu tư xây dựng, mới đây, Bộ Xây dựng vừa có Công văn 959/BXD-KTXD gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc xác định, công bố giá vật liệu xây dựng, thiết bị công trình, chỉ số giá xây dựng phù hợp mặt bằng giá thị trường, tránh các hiện tượng “đầu cơ, thổi giá”.
Để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, tạo thuận lợi cho các chủ thể trong công tác lập và quản lý chi phí đầu tư xây dựng, hợp đồng xây dựng, Bộ Xây dựng đề nghị UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo Sở Xây dựng thường xuyên rà soát, cập nhật các loại vật liệu xây dựng chủ yếu, thiết bị công trình phổ biến vào Danh mục để công bố. Đối với các loại vật liệu chủ yếu, có biến động nhiều, tổ chức xác định, công bố giá vật liệu xây dựng, hàng tháng, đáp ứng yêu cầu quản lý chi phí đầu tư xây dựng, hợp đồng xây dựng trên địa bàn theo đúng quy định của pháp luật.
Nguồn:
https://thoibaonganhang.vn/thi-truong-vat-lieu-xay-dung-bien-dong-trai-chieu-128157.html
http://baodongnai.com.vn/kinhte/202208/thi-truong-vat-lieu-xay-dung-chung-lai-3130411/index.htm
https://vngreen.vn/thi-truong-bat-dong-san-nhin-tu-goc-do-gia-vat-lieu-xay-dung-tang-nong-010153.html
https://www.phuhoangland.vn/vat-lieu-xay-dung-bi-anh-huong-boi-thi-truong-bat-dong-san/
https://kinhtedothi.vn/thi-truong-vat-lieu-xay-dung-cho-tin-hieu-tich-cuc.html
https://baoxaydung.com.vn/thi-truong-vat-lieu-xay-dung-3-thang-dau-nam-2022-tang-gia-manh-329230.html
https://cpxd1369.com.vn/bat-dong-san-len-nganh-xay-dung-doi-cho-huong-loi/
#nhadat #nhadathomes #vlxd #xaydung #vatlieuxaydung #thitruongbatdongsan #bds #batdongsan
